|
Viết để nhớ Bố
Ngày tháng…
Ánh nắng dịu dàng cuối Xuân
chưa kịp tắt thì cơn lửa
Hạ nung trời đã vội vã bùng
lên. Trời tự dưng oi nồng
một cách lạ thường như phải
chịu đựng ngọn lửa thiêng
thiêu đốt trần gian của một
ngày Thượng Đế ra tay trừng
phạt. Chiến trường sôi động
với trận đánh của Việt
Cộng vào Ban Mê Thuộc. Nỗi bàng
hòang của Phước Long vài tháng
trước vẫn còn âm ỉ trong
lòng. Tôi vừa cùng với
Ngọc Yến, Phương Lan đi thăm
mộ anh của Phương Lan về. Người
lính trẻ nằm xuống cho sự bình
yên của đất nước chưa
kịp ngậm cười. Những tin
tức thất thủ, rút quân lan tràn
khắp thủ đô. Saigon rơi vào
một tình trạng nghiêm trọng
lạ thường.
Mợ Đạt Tường, chạy xuống
từ Phnom Penh, vùng đất còn đang
trong tình trạng dầu sôi lửa
bỏng, đạn pháo từng ngày đào
nát thủ đô. Khuôn mặt
còn đầy nét kinh hòang. - Mai
biết không? máu, xác người
bê bết trên đường, trên
những bức tường thành đường
phố, mà cậu thì vẫn còn đang
tiếc của chưa chịu tản cư.
Ngày tháng …
Radio, Tivi được họat động
mạnh mẽ không ngừng. Những phần
tin tức chiến trường ngày xưa được
thông qua với lũ em nhỏ nhà tôi,
giờ đây được chiếu cố kỹ lưỡng. Tụi
nhỏ lặng im ngồi nghe tường thuật,
chăm chú nhìn những vùng chấm đen
gạch dấu thập, dấu hiệu của
những vùng đất đã bị chiếm đóng,
xót xa nhìn bản đồ miền
Nam càng ngày càng bị thu ngắn
dần. Dường như lũ nhỏ ý thức được
chuyện gì đang và sẽ phải
xảy ra. Chiến tranh đã làm
cho con người trưởng thành nhanh
chóng?
Tôi rời Văn Khoa, bỏ quên những
giờ lang thang ở thư viện, những
buổi sáng trời mơ sương trên
từng lầu giảng đường bốn
nhìn xuống con đường Cường Để lặng
im. Bỏ những trưa nắng dịu
dàng bên Thúy Ái trong hội
quán, và những chiều lộng gió đạp
xe lang thang trên con đường Hồng
Thập Tự rợp bóng me xanh. Sân
trường vẫn tấp nập như ngày
nào. Vẫn từng đó giáo
sư cho từng đó giờ giảng
dạy. Vẫn những bài học
như thường lệ. Vẫn từng
nhóm sinh viên quây quần bên
nhau sau những giờ chen chúc trong giảng đường
rộng lớn. Văn Khoa đang sẵn
sàng cho mùa thi sắp tới, nhưng
dường như không khí có vẻ khác
lạ hơn xưa.
Không tìm thấy Thúy Ái trong
sân trường, vì Thúy Ái
và tôi có những thời khóa
biểu khác biệt nhau. Tôi chọn
Văn Chương Anh và Thúy Ái
chọn môn Việt Hán. Hai đứa
chỉ gặp nhau những giờ phụ thuộc,
nên muốn nói cho Thúy Ái nghe
những rời rã đang manh nha mà không
thể nói được. Mình sắp
mất nhau rồi Thúy Ái biết không?
Trở về nhà, tôi nhức đầu
với những tiếng chuông reo hằng
giờ. Họ hàng từ đâu kéo đến
tấp nập, không còn là trang điểm,
trau chuốt của những ngày xưa
thanh bình. Mọi người bận
rộn với những con đường đi ở,
quanh quẩn với chuyện mua vàng, đổi
bạc. Lũ con nít ngày học,
ngày nghỉ, dường như chúng đã quá chán
nản với cái không khí dữ tợn
như hung thần này. Mùi vị thê lương ảm đạm đã được
nếm thấy, chúng bỏ mặc bài
vở, bỏ mặc Gia Long đang bắt đầu
cho kỳ thi đệ nhị lục cá nguyệt.
Bố về một cuối tuần, bảo
tôi không cần đi học nữa,
tôi phải lo sửa sọan cho cả nhà,
sẵn sàng, chờ bố về là đi. Chưa
biết bao giờ đi, và sẽ đi đến đâu,
nhưng phải đi, vì bố không
thể ở lại, bố đã bỏ đi
một lần hai mươi mốt năm về trước.
Ngày tháng…
Tình hình càng ngày càng
bi đát hơn, khi cái vĩ tuyến
thứ 13 cũng bị xóa bỏ trên
tấm bản đồ. Chú Phúc
Thái, đang theo học lớp tu nghiệp
báo chí do hãng thông tấn
xã AP đài thọ, hớt hải
gọi về từ Minnessota: - Trời ơi,
sao ở nhà còn ngồi yên chưa
nhúc nhích, bên này lều trại đã được
dựng lên hết rồi. - Nhúc
nhích làm sao được, khi cái
việc đi hay ở đâu có phải
do mình! Những chuyến máy bay
chở nhân viên làm việc với
những hãng Mỹ đã qua hết
bên đảo Clark. Bạn bè của
chú Phúc Ninh cũng gọi về ơi ới:
- Tại sao mày còn chưa có chuyến đi?
-
Bố không còn đi đi, về về thường
xuyên trên con đường Saigon - Mỹ Tho
dài 70 cây số nữa. Trụ sở chưa đóng,
nhưng đã tan hoang. Nhân viên ở địa
phương tràn vào khuân hết đi đồ đạc,
sau khi ông xếp lớn sơ hở lời
từ tạ. Bố phải chạy đi
chạy lại trình diện ở văn
phòng trung ương, và vẫn còn
phải xuống Cần Thơ làm việc.
Bố bảo ở nhà sẵn sàng,
có thể là mình phải đi đường
thủy, vì nơi bố làm việc
thuộc vùng 4, bởi vì những
chuyến máy bay di tản vẫn đang
còn phải chuyên chở nhân
viên vùng 1, vùng 2. Đi đường
thủy gian nan lắm chứ không phải được
như máy bay đâu. Bọn tôi
thì đâu có được đi
máy bay lần nào, nên biết gì mà so
sánh, nhưng chạy lọan mà, đâu
có được sự chọn lựa
không gian nan.
Ngày tháng…
Cậu Đạt Tường đã về đến
Saigon. Cậu lên máy bay ba tiếng đồng
hồ trước khi Nam Vang thất thủ. Ra đi,
hai bàn tay trắng, không dám nhìn
lại kho hàng còn nguyên vẹn.
Cậu thóat một mình, ở lại
còn đông đủ họ hàng
bên vợ. Cậu mợ đang sọan
sửa lại coi còn những món nữ trang
gì có thể bán đi được để lo
cho hai vé máy bay sang Thái Lan. Rồi
từ đó sẽ bay sang Đài Loan
tìm lại những người đã làm
việc chung ngày xưa với ông ngọai
trong tòa lãnh sự nhờ giúp đỡ. Cậu
khóc, mợ khóc, má khóc, mấy đứa
nhỏ khóc. Tự dưng đầu óc
tôi muốn nổ tung ra.
Đêm, cả nhà ngồi sóat lại những
món đồ cần thiết để mang theo. Bố đã dặn đi
dặn lại - Cần nhất là giấy tờ tùy
thân và mấy bộ quần áo thay đổi,
ngòai ra, không được đem theo những
món đồ lỉnh kỉnh, mình không có đủ chỗ đâu.
- Tôi nhìn lại tủ quần áo, tủ sách,
tủ đồ chơi. Những món đồ chơi
từ sinh nhật năm ngóai vẫn còn gọn
gàng trong một góc tủ. Những quyển
truyện của NC, NĐT, MT…nằm im buồn thiu. Sách
vở bừa bãi trên bàn học. Thời
khóa biểu của một năm trời học tập
vẫn còn dán cứng trên tường. Và ngăn
kéo truyện và thơ, những tác phẩm
nhỏ bé của suốt tám năm trời tập
tành viết lách vẫn còn ở nguyên
một chỗ, im lìm. Từ lâu rồi, tôi đã không
có thì giờ ngó ngàng đến chúng.
Tôi lôi ngăn tủ này ra, ôm đi
một vài quyển sách, mở ngăn
kéo nọ xếp lại mấy trang bản
thảo chữ chưa mờ. Cầm những
mẩu truyện được đăng
báo cắt xếp lại theo thứ tự ngày
tháng lên tôi lại bỏ xuống.
Từng ấy thứ cho một sự lựa
chọn nhỏ nhoi thì làm sao tôi
làm được? Để lại
tất cả ở chỗ cũ của nó,
tôi chỉ biết nhìn và khóc,
khóc cho một thứ hạnh phúc
mỏng manh sắp sửa vỡ tan tành.
Tôi nghe bố nói
với chú Phúc Ninh - Nếu mà đi đường
thủy thì may ra tôi còn đưa được ông
bà cụ, chứ đi bằng máy
bay thì sở chỉ cho đem
theo gia đình trực thuộc mà thôi. Ông
Tướng Nam đầu tỉnh đã nhắn
tôi,
nếu mình không bay được
theo sở thì về đó ông ấy
lo cho, từ dưới đó mình
có thể ra
thẳng đệ thất hạm đội.
- Chú Phúc
Ninh nói với giọng chắc nịch
- Anh không
lo, anh con đông, cứ lo cho chúng nó đã đi. Tôi
thế nào cũng lo được cho ông
bà cụ.
-
Ngày tháng…
Những
ngày tháng đi qua chậm rãi
và dài lê thê. Bố vẫn
tiếp tục trình diện ở văn
phòng trung ương. Cái văn
phòng làm việc của chú Phúc
Ninh vẫn chưa đóng cửa. Giữa
tháng tư rồi, cuộc tranh chấp
trên những vùng đất nước
vẫn chưa đi đến đâu.
Chú Phúc Thái vẫn gọi điện
thọai về dục giã.
Những ngày tháng này, gia đình
tôi đã dọn lên hết trên
cái hotel bỏ không của ông
cậu ở trên đường Trần
Hưng Đạo, con đường gần
nhất để ra tới bến Bạch Đằng.
Từ nhà tôi ở đến bến
tàu, xa quá, sợ chạy không
kịp ra chuyến tàu mà hãng
chú Phúc Ninh đã hứa cho theo.
Ngồi ở chân cầu thang, nhìn
thẳng ra phòng khách hotel rộng lớn
và vắng lạnh, tôi chợt thấy
sợ và buồn. Tôi còn được
bao nhiêu ngày ở trên quê hương đây
nhỉ?
Vài ngày
sau, cả nhà lại dọn sang Plaza ở bên kia đường.
Cái chỗ này thì khuất hơn Metropole,
mặc dù cả hai cái hotel đều bỏ trống. Nhưng ở bên
này, ông không phải lên xuống cầu
thang, vì căn phòng ông cậu dành cho ông ở ngay
dưới nhà.
Ngày tháng…
Ông cậu, vẫn cố bình thản
ngồi đánh mạt chược với
mấy ông bạn già giết thì giờ.
Thỉnh thỏang, ông hỏi bố xem
tình hình đến đâu rồi. Bố cũng
lắc đầu không trả lời. Bố nói
- Giờ này mà cậu còn ngồi đánh
mạt chược được thì hay
thật. - Ông cậu trả lời
- Chứ cậu bảo tôi phải làm
cái gì bây giờ. Tôi
cũng như cậu, phải chờ mấy
thằng cố vấn Mỹ nó giải
quyết thôi -
Buổi sáng, bố có điện
thọai gọi bảo phải xuống Mỹ Tho
gấp. Trước khi đi bố dặn
tôi canh chừng lũ nhỏ không cho đi
ra khỏi cửa, có đói thì mua
thức ăn về mà ăn. Tôi với
má đi bọc ra con hẻm phía sau
hotel, mua một lô thức ăn bày
bán sẵn trên những cái quán
dọc đường. Thức ăn đem
về nhà, nhưng không ai buồn cầm đũa, đâu
ai còn tâm trí nghĩ đến
chuyện ăn.
Ba giờ rưỡi
chiều, xe jeep của
bố ngừng ngay trước cửa, tiếng
thắng vội vàng, gấp rút. Tôi
nhìn ra, chú Tư tài xế vừa
ngừng xe là bố đã tất
tả chạy vào, bảo má - Văn
phòng ở Mỹ Tho vừa được
lịnh đóng cửa, bố phải
sang thu vén bên Cần Thơ, có thể là cả nhà phải
sửa sọan để ngày mai về miến
Tây, đi bằng đường thủy,
bây giờ bố phải trở lại
trụ sở chính ở Sài Gòn
trình diện. -
Vừa lúc bố quay ra, chuông điện
thọai reo, tôi cầm lên, giọng
một người Mỹ, hối hả đòi
nói chuyện với bố. Tôi đưa điện
thọai cho bố. Không biết người
bên kia nói gì, nhưng tôi chỉ nghe
bố trả lời: - 20 phút, được
rồi Danny, ở trụ sở Hiền Vương
- Bố quay lại
tôi - Gọi các em, mình phải đi
thôi.
- Má òa lên khóc. Vừa
gạt
nước mắt má vừa gom mấy
cái túi
vải đựng quấn áo đang để ở góc
phòng. Bố chạy lao vào phòng ông
bà, tôi chạy theo. Mấy đứa
em tôi
nãy giờ đã nghe tiếng bố nói
chuyện
từ ngoài phòng khách, đang
níu lấy
bà khóc nức nở. Bố nghẹn
ngào
nói với ông bà - Chúng con
phải đi
bây giờ - Ông đang ngồi
uống trà với
chú Phúc Ninh, nhìn lên: - Thôi
thì anh
cho chúng nó đi... - Chú Phúc
Ninh cố giữ giọng bình tĩnh -
Thôi anh đi
trước, tôi sẽ cố lo cho ông
bà cụ. Tí nữa
tôi vào sở xem sao. - Thanh Thanh,
con em thứ ba
hay đau ốm nên được ông
thương
nhất nhà ngồi thụp xuống ôm
chân ông
- Con không đi, con ở lại với ông.
- Ông
xoa đấu con bé dỗ dành - Con đi
trước đi, ông đi
sau. Đi đi không lỡ chuyến - Con
bé nhất định
không rời. Ông cắn răng:
- Con không đi ông
cắn lưỡi tự tử bây giờ.
- Má kéo
Thanh Thanh lên, chào ông bà rồi
lùi
dần ra cửa. Bà dúi vào
tay tôi
hai lạng vàng - Thôi, tiện
tặn trong
những ngày đầu. Sang bên ấy
tìm
chú - Bà ôm chặt Quốc
Trung, thằng
cháu đích tôn từ giờ nào
vẫn
theo bố má ở Mỹ Tho, mới về ở với
bà từ những ngày đầu
lọan lạc,
không muốn rời. Thằng bé cũng ôm
chặt lấy bà mếu máo. Ông
hét
lên – Bà buông ngay ra cho chúng
nó đi.
-
Bố cầm
tay lái. Chú Tư tài xế ngồi
im ở ghế bên
cạnh ôm chặt Quốc Trung. Má và bốn đứa
con gái chen chúc ở băng sau. Bố lái
xe thục mạng, len lỏi qua những con đường
chiều đông đảo, vượt
qua hết những
ngọn đèn vàng đỏ, bố chỉ còn đúng
15 phút để đi từ Trần Hưng Đạo đến
Hiền Vương.
Bố đến
trụ sở Hiền Vương vừa lúc
hai cánh
cổng đang từ từ khép lại. Danny,
người xếp trực thuộc của
bố đang
nóng nảy đứng chờ ngay ở bên
ngòai
cổng. Danny hét to khi nhìn thấy
bố:
- Nhanh lên, không thì sẽ trễ giờ.
- Bố theo
Danny vào văn phòng, và trở ra
ngay sau đó với
một xấp giấy tờ đánh máy
- giấy
thông hành của gia đình tôi.
Bốn chiếc
xe bus to tướng đang chờ đợi đón
người. Gia đình tôi là gia đình
cuối cùng trên danh sách nên
vẫn còn
phải chờ xắp hàng đến lượt
lên
xe. Bố đưa chìa khóa xe
lại cho chú Tư,
hai người ôm lấy nhau một hồi
lâu. Chú Tư và bố cố ngăn
dòng nước mắt. Chú Tư nói
- Chúc ông và cả nhà may
mắn, đừng
quên về thăm lại quê hương. Tôi
sẽ về lại Mỹ Tho. Gia đình
tôi
quê mùa, chắc cũng không có gì phải
lo - Bố nói - Tôi sẽ về,
nếu chú còn ở chỗ cũ tôi
sẽ đến thăm chú. -
Danny
hối thúc
chúng tôi lên xe bus. Trên xe,
Danny giải
thích cho bố nghe tại sao chúng
tôi có thể đi
với ông ngày hôm nay. Đáng
lý ra
thì Danny đã về nước từ tuần
trước, với những người cố vấn
khác ở trong sở, nhưng ông đã phải ở lại
chờ Kim, vợ ông, năn nỉ mẹ của
Kim cùng di tản với gia đình ông. Nhưng
mẹ Kim đã nhất quyết không đi,
bà còn
cả một đại gia đình ở đó. Khi
Danny trở về trình diện ở Saigon
sáng
hôm nay, thì biết là văn phòng
Mỹ Tho đã đóng
cửa, và Danny đã được
lệnh đem
gia đình bố đi theo.
Bốn chiếc
xe bus khổng lồ chở đầy người
từ từ rời
khỏi Hiền Vương bằng cổng
sau trụ sở. Tôi
nhìn xuống đường qua màu
kính xám
của khung cửa sổ, cố nhìn xem
có ai để ý đến
những chiếc xe bus khổng lồ đang
di chuyển
trên đường phố không? Có ai
biết là chúng tôi đang xa rời
quê hương
Việt Nam hay không? Nhưng tim tôi
như thắt
lại khi tôi thấy Sài Gòn của
tôi
vẫn còn bình yên quá, người
trên đường
phố vẫn thản nhiên với mọi
công việc
hằng ngày. Xe cộ vẫn tấp
nập như những
ngày tan sở thường lệ. Ôi
Saigon của tôi, chắc Saigon cũng đang
thấm tháp
cái mùi vị chia tay, khi những chuyến
máy
bay quân sự của quân đội đồng
minh ố ạt chở người dân đi
di tản,
thế mà sao Sài gòn vẫn bình
thản
lặng im.
Chiếc xe bus đi
ngang qua con đường Thúy Ái ở, đôi
mắt tôi cay xé khi nghĩ đến
ngày
mai này Thúy Ái trở lại trường
mà không thấy tôi, Thúy Ái
sẽ chạy đến
nhà tìm để ngỡ ngàng
khi thấy căn
nhà bỏ không vắng lặng. Và chắc
chắn là Thúy Ái sẽ khóc…
Những chuyến
xe bus chạy vào ngã sau phi trường, đổ người
xuống bên những dãy hành lang
vắng lặng. Nơi
này là bãi đáp của phi
trường
quân sự. Chúng tôi sẽ được đưa
ra khỏi Việt Nam trên những chuyến
máy
bay vận tải C130.
Chuyến bay cuối
cùng vừa cất cánh trước đó một
giờ, nên chúng tôi phải chờ đến
sáng mai. Buổi tối, tôi ngồi
co ro trong một góc phòng, cái áo
lạnh mỏng
không đủ ấm nhưng tôi cũng
không
màng lấy thêm áo trong túi
xách
ra.
Trong đêm,
tôi nghe có tiếng đại bác
vọng về đâu đây
tưởng như là gần ghê lắm. Tôi
nghe tiếng người chung quanh thì thầm
bảo
nhau là người của "bên kia" đã về gần
Xuân Lộc, họ đang tìm cách
chiếm
cứ phi trường để vô hiệu
hóa
tuyến đường giao thông, hòng
cản
trở những chuyến bay đang đưa
người
ra khỏi nước. Tôi nghe có tiếng
khóc
thút thít đâu đây, và nhiều
người đã toan tính đến
việc
trở về nhà. Tôi ôm
gói hành
trang dựa lưng vào tường, và đã thiếp đi
trong mỏi mệt.
Ngày tháng….
Khi
tôi tỉnh dậy, thì bố và Danny đã sẵn
sàng ở ngòai hành lang sân
bay. Tôi lặng im nhìn những
cánh máy bay màu xanh lục của
người bạn đồng minh không
biết đã đến từ lúc
nào, đang sẵn sàng để đưa
chúng tôi đi. Hai hàng lính
Thủy Quân Lục Chiến đã dàn
thành hàng rào từ ngay trong sân
chờ ra đến tận đuôi máy
bay để giữ an ninh cho những người đi
tị nạn. Danny và gia đình được
lên trước tiên, vì ông
là viên chức Mỹ duy nhất trong
nhóm, và chị Kim, vợ ông đang
mang một cái bầu to tướng như sắp đến
ngày sinh. Vì cùng đi với gia đình
Danny nên bố và gia đình tôi
cũng được lên theo ngay sau đó nên
chúng tôi đã được
ngồi trên những chiếc ghế vải ở hai
bên hông chiếc máy bay, nhìn
ra cửa sổ. Chiếc máy bay
chỉ có độ vài chục chỗ ngồi ở hai
bên hông thôi, nên những người
lên sau phải ngồi xệp xuống trong
lòng tàu. Nhưng giờ phút
này thì không ai dám lên tiếng
phàn nàn, vì được đưa đi
ra khỏi vùng chiến tranh trong giờ phút
dầu sôi lửa bỏng này đã là một
sự may mắn quá lớn lao rồi.
Tôi nhìn
quanh chiếc máy bay đầy nghẹt những người
mà không khỏi lo âu. Tôi sắp rời
xa quê hương tôi, nơi tôi đã được
sinh ra và lớn lên. Tôi sắp sửa đi đến
một nơi xa lạ mà không biết những
gì đang chờ đợi mình ở đó. Tôi
mới vừa học xong trung học, mới bắt đầu
tập tễnh bước vào ngưỡng cửa đại
học, chưa có một cái nghề gì trong
tay để kiếm sống. Má tôi chỉ đơn
thuần là một bà nội trợ, và bố là nguồn
trợ cấp duy nhất của gia đình. Nhưng
bố đã lớn tuổi rồi, ông có thể làm
gì đây để nuôi nấng gia đình,
khi cái công việc của ông làm đã không
còn thích hợp với vùng đất thanh
bình đó?
Tôi nhìn
bố, bố cũng nhìn lại tôi. Tôi
tưởng như bố đang thì thầm với
tôi: " Bố biết con lo lắng, và bố cũng đang
lo đây. Nhưng con biết là bố không
thể ở lại được. Không có người
nào có thể sống với Cộng Sản. Đã có bao
nhiêu người mất hết tài sản và tính
mạng năm 1954 khi chúng giải phóng miền
Bắc. Chúng ta phải đi, nếu chúng
ta còn muốn sống trong TỰ DO. Hoa Kỳ là miền đất
hứa, hy vọng chúng ta sẽ có nhiều cơ hội ở nơi
này."
Tôi ngối
lặng im trong lòng ghế. Tôi có cảm
tưởng như là chiếc máy bay đang di
chuyển chậm chạp ra phi đạo. Tôi nhìn
qua khung cửa sổ để thấy nhà cửa,
cây cối đang lùi dần lại phía sau. Tôi
chợt rùng mình. Tôi sắp rời xa
Saigon. Tôi rời xa quê hương và không
biết là có bao giờ trở lại. Tôi
bỏ Việt Nam ngày tôi vừa tròn 20 tuổi…
Chiếc máy bay thét
gầm rồi nhấc bổng tôi lên trời cao. Tôi
bật khóc. Cả một đòan người đang
ngồi lặng im trong lòng chiếc tàu, cũng
vỡ òa lên khóc theo tôi…
Bảo
Trân (22/4/75)
|
|