Không ai như tôi, đi học đàn ở một
cái tuổi đã bước vào "tri
thiên mệnh". Ông chồng tôi
gật gù :
- Thôi cũng được,
hồi xưa ông bà mình ru cháu
bằng câu hát ầu ơ, thì bây
giờ bà ru cháu nội bằng tiếng đàn
tính tịch tình tang, cái nào
cũng có tác dụng ru ngủ con
nít.
Ông chồng tôi chỉ nói
ru cháu nội thôi mà không phải
cháu nội với cháu ngọai là vì trước
sau gì tôi cũng chỉ có hai cậu ấm,
nhưng hiện thời thì hai cậu đều
không ở gần tôi. Cậu cả của
tôi thì đang lang thang hết nước
này tới nước khác để dạy
cho người "ngọai quốc" nói
tiếng Anh và hiểu về lịch sử Mỹ.
Còn cậu út thì đang đóng đô ở một
vùng biển miền Nam Cali, chuẩn bị học
làm thầy cãi, nuôi mộng bước
vào tòa nhà trắng lãnh đạo
quốc gia ?!?
Có người hỏi tại
sao tôi không cố gắng tìm một
cô chiêu cho vui cửa vui nhà, bởi
vì ở cái nước Mỹ này
thì con trai dẫu có mang họ của
mình nhưng lại thuộc vào thành
viên của gia đình… người
khác. Tôi nói tại cái công
việc làm của ông chồng tôi
hồi năm xửa năm xưa có liên
hệ tới hệ thống nguyên tử hạt
nhân, tốt xấu thì không biết
nhưng cả một nhóm engineer cùng
làm với ông chừng mười mấy
người mà không ai có con gái
hết. Tôi lỡ có hai thằng cu rồi,
tôi đâu có muốn thêm một
thằng cu nữa chạy ra để hát
cái bài "ba chàng ngự lâm
pháo thủ."
Trở lại cái chuyện
tôi đi học đàn. Tôi không
biết từ đâu tôi có cái ý nghĩ đi
học đàn, chỉ biết
là hai năm trước tôi e-mail cho
Nhất Khanh, người bạn gái thân
thiết đã có ngón đàn
tranh tuyệt diệu, bảo đi tìm cho
tôi một cái đàn có khảm
xà cừ thật đẹp, tôi sẽ cố tìm
thầy học đàn, mà nếu học
không thành tài thì tôi sẽ treo đàn đẹp
lên mà ngắm.
Cô bạn Bắc Kỳ nho nhỏ,
học sinh ưu tú của Quốc Gia Âm
Nhạc, đã cầy cục đi tìm
cho tôi một cái đàn làm
bằng gỗ cây ngô đồng, khảm
mai lan cúc trúc thật đẹp, rồi
thản nhiên e-mail sang phán rằng :
- Có đàn rồi thì phải đi
học, treo đàn lên là…hư hết đàn.
Ráng mà học cho giỏi để mấy
năm nữa mẹ bảo lãnh Nhất
Khanh sang được Mỹ rồi thì hai đứa
mình sẽ đàn với nhau.
Đàn đến tay tôi
hơn cả một năm trời mà tôi
vẫn
chưa có thì giờ đi học. Thỉnh
thoảng e-mail sang Nhất Khanh cứ nhắc
tôi đi học đàn. Tôi lấy
cớ phải học cho xong cái bằng
cử nhân đã bỏ dở dang từ bao
nhiêu năm nên khất lần, khất
lựa.
Tháng mười năm ngóai,
trên đường đi thăm cậu
cả ở Thái Lan, tôi có về Việt
Nam thăm bạn được mấy ngày,
Nhất Khanh tiễn tôi ra đến tận
sân bay, trước lúc chia tay Nhất
Khanh còn nhắc:
- Bây giờ tốt nghiệp
rồi, còn cớ gì không học
nữa đây? Bảo Trân có đúng
ba năm để học đàn đó,
Nhất Khanh vừa điều chỉnh lại
giấy tờ bảo lãnh. Hẹn bạn đến
ngày tái ngộ, ít nhất là phải đàn
chung được một bài "Làng
Tôi".
Tôi phải gãi đầu
gãi tai, bảo để đi chơi về tôi
sẽ tìm thầy.
Tôi trở về Mỹ, sau khi ăn
chơi thỏa thích qua hết mấy ngày
lễ, Tết, chợt nhớ đến lời
hứa hẹn với Nhất Khanh tôi hỏang
hồn, vì muốn đàn được
chung với Nhất Khanh những ngày sắp
tới thì có nghĩa là tôi
phải đi học ngay từ bây giờ.
Thế là tôi đành
phải mở báo ra tìm mấy lớp
dạy đàn. Thời may có một
người bạn mách cho số phôn
của một ông thầy dạy nhạc
nổi danh đang điều khiển một
ban nhạc cổ truyền dân tộc ở quận
Cam. Lớp học đàn này cũng ở gần
sở làm của ông chồng tôi.
Mừng quá, tôi gọi ngay cho ông
thầy dạy đàn xin cái hẹn để xếp
lớp học.
Ngày đầu tiên gặp
tôi, ông thầy nhìn tôi có vẻ… ngại
ngùng. Ổng nói là để ổng
trắc nghiệm xem tôi có hiểu nhịp điệu
là cái gì không? Nếu không
biết thì khỏi học. Ổng vỗ hai
bàn tay vào nhau làm nhịp lốp
bốp rồi bảo tôi đánh theo.
Tôi bắt chước đánh theo cũng
có nhịp có nhàng, ổng gật
gù, cũng được, cũng được.
Thế là tôi làm lễ bái
sư.
Một tuần lễ tôi đi
học một lần, trưa thứ bảy.
Mấy cái bài nhạc ban đầu
thì cũng dễ, tôi học đàn
một ngón, rồi tới hai ngón, rồi
tới bài tập song thanh đánh hai
note cao thấp cùng một lượt, cũng được.
Rồi qua tới bài chữ Á, tập
vuốt dây, tập rung hai note La, Mi, cũng
qua. Nhưng khi tôi bắt đầu học
tới mấy cái bài dài hơn
một chút thì cũng là lúc ông
thầy của tôi bắt đầu thở dài
bứt tóc.
- Chị đánh cái
gì mà như nhảy lò cò vậy,
cái note nào cần nghỉ thì chị không
nghỉ, cái note nào cần chạy
mau thì chị cứ tàng tàng.
Rồi có lúc ông lại
thở than:
- Chị relax một chút
có được không, cái bài "Tùng
Quân" này mới vào có ba
note do, re, mi mà chị đã phóng
nước đại thì mấy cái
note sau chị phải xài phản lực
cơ mới theo đúng nhịp.
Relax, trời ơi, ông thầy đâu
có hiểu nỗi lòng của tôi.
Mỗi sáng thứ bảy, sắp tới
giờ đi học, nhìn ông chồng
tôi xếp đàn, bỏ vô thùng, đem
ra xe, là tim tôi nó nhảy lộp
bộp như tiếng vỗ tay trắc nghiệm
của ổng hồi hôm nào, bởi
vì tôi đâu có biết là tới
chút nữa tới lớp học tôi
có trả bài nổi không hay lại
bị rầy la.
Từ thuở ban đầu, sau
cái ngày bái sư, tôi cũng đã báo
trước với ông thầy dạy đàn
là…ổng phải có kiên nhẫn,
bởi vì tôi thuộc cái lọai "chậm
tiêu". Cái gì thì hình
như tôi học cũng tới, nhưng
chỉ có khác biệt là cái
vô chậm, cái vô mau trong đầu
tôi thôi.
Mà âm nhạc là một
trong những cái thứ đi tà tà vô trong đầu
của tôi. Ông chồng tôi dạy
hòai có mấy cái điệu tango,
cha cha cha, valse để mỗi mùa Noel đi
dự tiệc trong sở ông í, mà tôi
cũng lộn qua lộn lại, mặc dù cũng
từng đó bước tới lui. Chừng ông
dạy qua tới cái điệu valse thì ổng
nói tôi nhảy như nhảy lò cò trong
cái hộp. Học riết điệu nào
cũng không ra điệu nào, tôi
nổi cộc nói: - thôi được
rồi, hễ mà có phải đi tiệc
thì mình nhảy…slow cho chắc ăn.
-
Phải chi mà đánh đàn
dễ như làm thơ thì tôi không
ngại. Bởi vì từ hồi năm đệ ngũ,
tôi cũng có theo học ông vua… Lê Thánh
Tôn làm thơ, xém chút nữa
là tôi đã gom góp được
mấy đứa bạn học trong lớp để lập
thành "thi xã". Tôi cũng đã làm được
những bài thơ nói chuyện với
bác mặt trời, chị gió, chị mây.
Tôi lại là thi sĩ của trường
phái thơ tự do, không nệ câu
cú, và cũng không cần thiết
lúc nào cũng phải đúng vần
đúng luật,
mà tôi
vẫn thấy…hay.
Còn cái món đàn
này, không biết tôi nuốt có trôi
không, bởi vì đàn sai nhịp
thì đúng là nhảy lò cò như ông
thầy thân ái của tôi đã phàn
nàn. Cái món đàn gì mà phải …rung
mới hay, còn phải mổ cho nhanh nữa.
Chưa hết, cái note "fa" mà nhấn "mi" không
mạnh là không nghe ra "fa". Còn
cái note "si" nó nằm ở đâu
thì tôi chưa thấy, tôi chưa
học tới, nhưng mà tôi không
muốn hỏi, bởi vì mới chỉ có từng đó note
thôi mà tôi vẫn phải kè kè cái
bảng "cửu chương" bên cạnh
bản nhạc phải đàn.
Nhưng khi tôi học đến
cái bài "Lý Cây Đa" này
thì quả là trần ai, cái bản
nhạc này nó nhất định hành
hạ tôi. Tôi đàn hòai mà cũng
không nghe ra là đang trèo lên
cây đa. Khổ hơn là ông thầy
tôi lại trắc nghiệm tôi bằng
cách đem cây đàn nguyệt ra đứng
bên cạnh tôi lên giây rồi
phán: "Hồn ai nấy giữ" (Ổng đâu
có biết là hồn tôi đang
lơ lửng ở chín từng mây).
Tôi ngồi bốn tuần dưới
gốc cây đa như chú Cuội đang
chờ giờ gặp chị Hằng Nga. Thấy
rầy tôi hòai mà kết quả cũng
không tiến triển gì hơn, và thấy
tôi ở xa (gần 1 tiếng đồng
hồ lái xe) mà cũng bỏ công
lặn lội, ông thầy thấy tội
nghiệp nên an ủi tôi.
- Thôi mình học từ từ cũng được,
không gấp chị há, miễn sao đánh
cho thành bài thì thôi, mấy
bà bẩy, tám chục tuổi học
còn được,
cỡ tuổi chị nhằm nhò chi, cố công
mài sắt thì cũng có ngày
nên kim.
Tôi tưởng ổng nói
giỡn, chứ mấy bà bẩy, tám chục
tuổi
hết chuyện làm rồi sao mà lại đi
học đàn. Ai dè, có một
ngày đẹp trời, tôi đang ngồi
tập lại cái bài "Lý Cây
Đa" thì có hai
bà già dẫn nhau đến tập để tuần
sau trình diễn. Một bà tóc trắng
khỏang tám chục tuổi, đánh đàn
bầu, còn bà tóc đen bẩy chục
tuổi đánh đàn
tranh. Nhìn hai bà lên giây đàn,
tôi biết là mình nên tháo
móng, bỏ vào thùng ngồi nghe
cho phải phép. Vừa nghe hai bà dạo
lần thứ nhất tôi đã giật
mình, nhưng hai bà bảo còn chưa được,
phải làm lại hồi hai, hồi ba...
cho nhuyễn. Ông chồng tôi, đang
lò mò đi
vô lớp để chờ khiêng đàn
xuống xe cho tôi, nghe tiếng đàn
cũng rón rén bước tới ngồi
lại bên cạnh tôi thưởng thức.
Chừng ra về, ông dõng dạc tuyên
bố:
"Chắc khi nào tôi
bằng cỡ bà tóc trắng (tám chục
tuổi),
thì tôi cũng đánh thành
bài, thành bản. Lúc đó, ông
sẽ thâu ngón đàn tuyệt
diệu của tôi tung lên "mạng
nhện" cho thiên hạ thưởng
thức!?"
Tôi trở về nhà, tập
lại cái bài "Lý Cây Đa" vì ông
thầy không cho học qua bài khác.
Ổng đã lấy
viết chì ngăn cái bản nhạc
ra thành năm bẩy khúc . Ông biểu
tôi tập từng đọan ngắn, nghe
xuông tai rồi ráp từ từ thành
một đọan dài trước khi đánh
hết nguyên bài. Ông nói: - "mấy
cái bài dễ dễ này phải
học thuộc lòng". - Bài này
dễ dễ,
có nghĩa là mấy bài sau không
có dễ!! Tôi mở sách, lật
qua mấy trang sau. Trời đất ơi, leo
lên cây đa chưa xong mà sắp
tới "Qua Cầu Gió Bay". Cầu
thì đã lắc léo (rung),
mà lại còn phải bay (mổ), điệu
này là gió sẽ thổi tôi
bay qua luôn bên kia cầu, bay tuốt luốt…
Tôi cố gắng leo lên
cây đa, nắm từng nhánh nhỏ,
nhánh gần nhất, như ông thầy đã biểu,
trước khi leo lên nhánh thứ hai,
cao hơn. Leo hòai, nắm hòai mà cũng
không lên được nhánh cây đa
nào hết, tôi bèn
tháo
móng, cất lên giá, chạy xuống
lầu, mở computer ra…làm thơ.
Bảo Trân